მუდმივი ომი ჩრდილთან – ნარკორეალიზაციის წინააღმდეგ ბრძოლას შსს დაუღალავად ახორციელებს !
საქართველო ჩრდილის სახელმწიფოს ებრძვის – მავთულხლართებზე გაბმულ ბნელ სიჩუმეს, სადაც სინთეტიკური შხამი ქუჩის ლუკმად იქცა. ორიოდე დღის წინ, შინაგან საქმეთა სამინისტრომ გაავრცელა ინფორმაცია მასშტაბურ ოპერაციებზე, რომლის ფარგლებში ათეულობით ნარკორეალიზატორი იქნა დაკავებული. ამ ინფორმაციას, რომელიც ჩვენს პლატფორმაზეც იქნა განთავსებული მოჰყვა მკითხველის მკვეთრი რეაქცია, გარდა იმათი, ვინც კარგად იაზრებს ნარკორეალიზაციის წინააღმდეგ თავდაუზოგავი ბრძოლის აუცილებლობას, გამოიკვეთა ისეთი პოზიციებიც, სადაც გაჟღერებული იქნა კრიტიკა იმასთან დაკავშირებით, თუ რატომ არ ხდება სრულად ამოძირკვა ნარკოდანაშაულისა საქართველოში ?
ამ თვალსაზრისით ისეთი ეჭვებიც გაჟღერდა თითქოს სახელმწიფო არცაა დაინტერესებული ნარკოტიკების გავრცელების სრულად აღკვეთით. ასეთი და მსგასი სპეკულაციური დაშვებებისათვის პასუხის გასაცემად და იმ მიზნით, რომ, ერთხელ და სამუდამოდ, პასუხი გაეცეს კითხვას – საიდან მოდის ნარკოტიკების გავრცელების ასეთი გლობალური პრობლემა, ჩვენ დეტალურად შევისწავლეთ პრობლემის არსი და გთავაზობთ საკმაოდ სრულ ჟურნალისტურ გამოძიებას ამ თემაზე.
ნარკოტიკული ბრუნვის წინააღმდეგ ბრძოლაში განსაკუთრებით შესამჩნევია პროგრესი მას შემდეგ, რაც შსს-ს ხელმძღვანელობა გელა გელაძემ ჩაიბარა. მის ხელში სამინისტროს მუშაობა მკვეთრად გააქტიურდა :
სამართალდამცველთა ნაბიჯები უფრო ქირურგიული გახდა, რეაგირება – მყისიერი, ხოლო სპეცოპერაციები – დაუნდობელი. დაკავებულთა შორის არიან, როგორც ქუჩის დილერები, ისე ორგანიზებული ქსელების წევრები, მათ შორის უცხოელი კურიერებიც. ეს უკვე ჩვეულებრივი სტატისტიკა აღარ არის – ეს მუდმივი და ორგანიზებული ბრძოლაა ნარკოტიკების გავრცელების წინააღმდეგ, რომელსაც არც დასასრული უჩანს და არც შესვენება აქვს.
რა მასშტაბისაა ნარკოტიკების გავრცელების პრობლემა საქართველოში ?
საქართველო დღეს ნარკოტიკების ფრონტზე იმყოფება და ეს ფრონტი სულ უფრო ფართოვდება – ქალაქიდან სოფელში, სკოლის ეზოდან ონლაინ-ჩატებში. 2024 წელს შსს-მ 1,200-ზე მეტი პირი დააკავა ნარკოდანაშაულისთვის და ეს მხოლოდ მხილებულები, რეალური მოცულობა ბევრად უფრო მასშტაბურია.
განსაკუთრებით საშიშია სინთეტიკური ნარკოტიკების ბუმი, რომელიც სიჩუმეში კლავს.
ანალიტიკოსების თქმით, ეს წამლები, არათუ იმპორტით შემოაქვთ – ისინი უკვე აქვე, ლაბორატორიულად „იხარშება“. ე.წ. „ჰომმეიდი“ ნივთიერებები გახდა ახალი ეპიდემია, რომელსაც არ გააჩნია ასაკობრივი ზღვარი.
ვინ მართავს ამ შავ ბაზარს ?
მთავარი მოთამაშეები ორი ფრონტიდან მოქმედებენ : ერთი მხარეა ახალგაზრდა დილერები, რომლებიც Telegram-ის ბოტების, კრიპტოვალუტისა და QR-კოდების სამყაროში მოძრაობენ. მეორე მხარეს კი, ორგანიზებული ჯგუფებია, რომელთა ფესვები საქართველოს ფარგლებს სცდება. სწორედ ეს ჯგუფები არიან ნარკოტიკების ძირითადი შემომტანები, საცავების მომწყობები და დისტრიბუტორები. მათი ქსელები დაშიფრული კომუნიკაციით, სპეციალური „სამალავებით“ და დამხმარე კურიერებით მუშაობენ. რამდენიმე შემთხვევამ აჩვენა, რომ ამ ქსელებში უცხო ქვეყნების მოქალაქეებიც მონაწილეობენ – მარშრუტი საქართველოში არ მთავრდება, მაგრამ ბევრისთვის სწორედ აქ იწყება დიდი უბედურება.
საიდან მოდის შხამი ?
საქართველო არ არის მხოლოდ სამიზნე – ის გადასასვლელი პუნქტიცაა. ე.წ. „სამხრეთის მარშრუტი“ ავღანეთიდან იწყება და ირან-თურქეთის გავლით კავკასიაში შემოდის. საქართველოს შემდეგ ტვირთი ევროპის ბაზარზე გადაინაცვლებს, მაგრამ პრობლემა მხოლოდ სახმელეთო გზები არ არის – საჰაერო არხები, საფოსტო გზავნილები, კურიერული კომპანიები – ყველა ეს სივრცე კრიმინალისთვის სავაჭრო კორიდორად იქცა. მთავარ საფრთხეს წარმოადგენენ ქიმიურად მოდიფიცირებული პრეპარატები, რომელთა შემადგენლობა მუდმივად იცვლება, რაც ლაბორატორიულ ანალიზსაც კი ართულებს.
მოქმედებს თუ არა სახელმწიფო ?
დიახ, და მოქმედებს ეფექტურად, თუმცა საკმარისად ჯერ კიდევ არ არის. გელა გელაძის მინისტრად დანიშვნიდან ერთ წელიწადში სპეცოპერაციების რაოდენობა გაიზარდა, რეაგირება გახშირდა და სამართალდამცველთა სტრატეგია უფრო მიზანმიმართული გახდა.
მაგალითად, 2025 წლის გაზაფხულზე ჩატარებულმა ერთმა ოპერაციამ თბილისსა და რუსთავში 35 ნარკორეალიზატორის დაკავება გამოიწვია. ამოღებულ იქნა ათეულობით კილოგრამი შხამი. მაგრამ ეს ბრძოლა მარტივი არ არის. საქმე გვაქვს მობილურ, ტექნოლოგიურად დახვეწილ და სწრაფად ადაპტირებად მოწინააღმდეგესთან. სამართალდამცველებს ხშირად არ აქვთ საკმარისი ტექნიკური რესურსები, სასამართლოები კი იშვიათად იღებენ მკაცრ გადაწყვეტილებებს.
ჩართულია კორუფცია ?
ამ კითხვაზე მკაფიო პასუხი არ არსებობს, მაგრამ ეჭვი ყოველთვის არსებობს. წარსულში არაერთხელ გახმაურებულა შემთხვევები, როდესაც შსს-ს, ან საბაჟო სისტემის თანამშრომლები მონაწილეობდნენ კორუფციულ სქემებში. დღეს ეს თემები დახურულია, მაგრამ დამოუკიდებელი გამომძიებლები წლების განმავლობაში საუბრობენ სისტემური კორუფციის რისკზე, რაც აფერხებს, როგორც სამართლებრივ პროცესს, ისე პრევენციას. მთავარია, რომ მოქმედმა ძალებმა შექმნან დამოუკიდებელი ზედამხედველობის მექანიზმი, რომელიც ნარკოდანაშაულთან ბრძოლას რეალურ ეფექტს შესძენს.
რა ხდება კანონმდებლობაში ?
საქართველოს ნარკოპოლიტიკა შუალედურ ფაზაშია – ერთის მხრივ, იზრდება სიმკაცრე ნარკორეალიზატორების მიმართ, ხოლო მეორეს მხრივ, მომხმარებლების მიმართ მიდგომა რჩება უფრო ლიბერალური. პროგრამა „თანადგომა თავისუფლებისთვის“, რომელიც 2023 წელს ამოქმედდა, მიზნად ისახავს მკურნალობასა და ფსიქოსოციალურ რეაბილიტაციას. თუმცა, ექსპერტების ნაწილი თვლის, რომ ეს ინიციატივა კონტექსტიდან ამოვარდნილია და ზოგადია. დღეს საჭიროა უფრო მკაფიო გამიჯვნა : ვინც ყიდის – უნდა დაისაჯოს, ვინც იყენებს – უნდა გადარჩეს.
როგორ იყენებენ ინტერნეტს ნარკორეალიზატორები ?
Telegram და Darknet დღეს ნარკობაზრის მთავარ ჰაბებად იქცა. აქ არ არის ქუჩები და სახეები – მხოლოდ კოდები, ბოტები, GPS ლოკაციები და გადახდები კრიპტოვალუტით. ეს პლატფორმები რეალიზატორებს საშუალებას აძლევს, წაშალონ ყოველგვარი კვალი, რაც სამართალდამცველების მუშაობას საგრძნობლად ართულებს. მიუხედავად იმისა, რომ შსს-მ ციფრული დანაშაულების წინააღმდეგ სპეციალური განყოფილება შექმნა, ტექნოლოგიური უპირატესობა ჯერ კიდევ ნარკოკრიმინალის მხარეს რჩება.
როგორ ზემოქმედებს ეს საზოგადოებაზე ?
ეს ომი ჩვენთან სახლშია. ნარკოტიკების გავრცელებამ უკვე მიგვიყვანა ოჯახების დაშლამდე, მოზარდების თვითმკვლელობებამდე და სოციალურ ნგრევამდე. გაჩნდა ახალი სოციალური ფენომენი – უჩინარი მომხმარებელი, რომელიც, არც ქუჩაში ჩანს და არც სისტემაში ფიქსირდება. ამ პირებს ვხედავთ სკოლაში, უნივერსიტეტში, ოფისში. კრიმინალისტიკის ინფორმაციით, ნარკოტიკებთან დაკავშირებული დანაშაულების რაოდენობა წლიდან წლამდე მატულობს, რაც არა მხოლოდ სამართლებრივი, არამედ ეროვნული უსაფრთხოების საკითხიც ხდება.
დასკვნა :
საქართველოში დღეს მიმდინარეობს ბრძოლა, არა მხოლოდ დანაშაულზე, არამედ სიცოცხლის შინაარსზე. ნარკოტიკები არ განასხვავებს ასაკს, რეგიონსა და ეროვნებას – ის კლავს ყველგან, ჩუმად და სწრაფად.
შინაგან საქმეთა სამინისტრო, მინისტრ გელა გელაძის ხელმძღვანელობით, იმ გზას ადგას, რომელსაც შედეგი მოაქვს, მაგრამ ბრძოლა ჩრდილთან მხოლოდ მაშინ გვექნება მოგებული, როცა ქვეყანა ერთიანად, მყარად და უკომპრომისოდ დაუპირისპირდება ნარკობაზრის ყველა ფენას – ძირფესვიანად.
დაბოლოს, ,,GEO NEWS” წარმოგიდგენთ შინაგან საქმეთა სამინისტროს ( მიმდინარე წლის ) ოფიციალურ სტატისტიკას ნარკოდანაშაულთან ბრძოლის თაობაზე.
P.S. ,,GEO NEWS” სრულ მხარდაჭერას უცხადებს შინაგან საქმეთა მინისტრს, გელა გელაძეს და სრულად შსს-ს იმ მამულიშვილური საქმის კეთებაში, რასაც ნარკოდანაშაულთან ბრძოლა და თაობების გადარჩენა ჰქვია.
ქეთი ხომერიკი, ირაკლი მაისურაძე
,,GEO NEWS”
